ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΒΟΛΟΥΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΛΑΖΑΡΟΥ ΓΑΪΤΑΝΗ «ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΒΟΛΟΥ
ΛΑΖΑΡΟΥ ΓΑΪΤΑΝΗ
ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»
ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 13 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015
Τα θέματα του συνεδρίου είναι από εκείνα που επηρεάζουν τις σχέσεις της Εκκλησίας και της Πολιτείας. Πιστεύω στους διακριτούς θεσμικούς ρόλους. Η Εκκλησία δεσμεύει με τους κανόνες της τους πιστούς. Η Πολιτεία δεσμεύει με τους νόμους της τους περικλειόμενους από τα σύνορά της. Οι διακριτοί θεσμικοί ρόλοι απαιτούν την αποφυγή παρεμβάσεων του ενός στον τομέα του άλλου. Γίνονται παρεμβάσεις; Ασφαλώς και γίνονται. Δεν μπορεί ιερωμένοι να προβαίνουν δημόσια σε πολιτικά σχόλια, δεν μπορεί να ταυτίζονται με πολιτικά κόμματα. Και βέβαια δεν μπορεί πολιτικά πρόσωπα να απαξιώνουν τους εκπροσώπους της εκκλησίας. Απαιτείται αλληλοσεβασμός. Απαιτείται να τηρηθούν οι ισορροπίες. Από τη μία οι κανόνες και η εκκλησιαστική παράδοση. Από την άλλη οι νόμοι της Ελληνικής Πολιτείας και οι Ευρωπαϊκές συνθήκες.
Το σύμφωνο συμβίωσης, για παράδειγμα, αντιβαίνει στο μυστήριο του γάμου. Έχει όμως μικρότερο κόστος. Το 2014 υπογράφτηκαν 1568 σύμφωνα συμβίωσης. Μικρός αριθμός, τριπλάσιος όμως σε σχέση με το 2013. Οι γάμοι στο ίδιο διάστημα έφτασαν τους 58429. Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική κοινωνία τάσσεται σταθερά υπέρ του γάμου, αντιμετωπίζει όμως με αυξημένο ενδιαφέρον το σύμφωνο συμβίωσης.
Όσον αφορά το σύμφωνο συμβίωσης των ομοφύλων ζευγαριών η Ελλάδα και η Λιθουανία είναι οι μόνες χώρες, που το σύμφωνο συμβίωσης δεν περιλαμβάνει και τα ομόφυλα ζευγάρια. Κάποιοι θα πουν ότι και οι μειοψηφίες έχουν δικαιώματα. Το ερώτημα όμως είναι, κατά πόσο είναι έτοιμη η ελληνική κοινωνία να το δεχτεί;
Διαφορετικά αντιμετωπίζει πλέον η ελληνική κοινωνία το θεσμό του πολιτικού γάμου, ύστερα από 33 χρόνια εφαρμογής. Το 2014 οι θρησκευτικοί και οι πολιτικοί γάμοι ισομοιράστηκαν. Ο γάμος βέβαια για την Εκκλησία είναι μυστήριο, ενώ και οι έλληνες είναι βαθιά θρησκευόμενοι. Δυστυχώς όμως αντί το θρησκευτικό συναίσθημα να επιβάλλει ένα λιτό γάμο , αυτός χρησιμοποιείται ως μέσον κοινωνικής επίδειξης. Ήταν επόμενο ότι η οικονομική κρίση θα έστρεφε ολοένα και περισσότερους στη λύση του πολιτικού γάμου.
Επιτρέψτε μου την καλόπιστη επισήμανση δύο επικοινωνιακών προβλημάτων της Εκκλησίας στο θέμα της καύσης των νεκρών: α) Δεν υπάρχει από την Ιερά Σύνοδο κωδικοποίηση των λόγων της απόρριψης της καύσης των νεκρών. Υπάρχουν διάφορες θεολογικές απόψεις , οι οποίες όμως μερικές φορές είναι αντικρουόμενες. Κυριαρχεί βεβαίως η θέση του Αποστόλου Παύλου ότι το σώμα είναι ο ναός του Αγίου Πνεύματος. β) Δεν δίνεται πειστική απάντηση στο πρόβλημα της έλλειψης χωρών στα νεκροταφεία. Στον καύσωνα του 1987 στην Αθήνα πέθαναν 1118 άτομα. Δεν μπορούσαν να τους θάψουν. Τότε ήταν που ζητήθηκε για πρώτη φορά η καύση των νεκρών. Το αίτημα υπέβαλε ο τότε Δήμαρχος Μιλτιάδης Έβερτ.
Ως νομικός βρίσκω ενδιαφέρουσα την επισήμανση ιατροδικαστών ότι η καύση οδηγεί στην συγκάλυψη εγκλημάτων. Θυμίζω την περίπτωση του Γιασέρ Αραφάτ. Πέθανε το 2004 από εγκεφαλικό. Το 2013 ύστερα από εξέταση των οστών, βρέθηκε ποσότητα πολωνίου 18 φορές μεγαλύτερη από την κανονική. Άρα είχε δηλητηριαστεί. Αν είχε καεί τα ίχνη του πολωνίου θα είχαν εξαφανιστεί.
Πέρα από νομικός ως έλληνας δεν μπορώ να αγνοήσω ότι η ταφή έχει ρίζες στον ελληνικό πολιτισμό από τους Μυκηναϊκούς χρόνους.
Η Δημοκρατική ευαισθησία θα έλεγα ότι επιβάλλει τη δυνατότητα καύσης τουλάχιστον στους μη ελληνορθόδοξους. Με το υπάρχον πάντως νομοθετικό πλαίσιο του Ν.4277/2014, στα άρθρα 48 και 49, όταν δεν υπάρχει δήλωση εν ζωή του θανόντος, δίνεται η δυνατότητα της επιλογής στους συγγενείς του νεκρού. Έτσι όμως υπάρχει αυθαίρετη ερμηνεία της βούλησης του νεκρού.
Κλείνοντας θα ήθελα να πω ότι οι συνθήκες της βαθιάς πνευματικής και οικονομικής κρίσης δεν επιτρέπουν την πολυτέλεια συγκρούσεων ανάμεσα στην Πολιτεία και στην Εκκλησία. Απαιτούν αντίθετα την όσο το δυνατόν, καλύτερη συνεργασία και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα. Διότι από αυτή τη συνεργασία ωφελημένες θα βγούν οι οικονομικά ασθενέστερες τάξεις, ωφελημένη θα βγεί η ίδια η Ελλάδα.